شهادت حضرت امام حسن عسگری (ع)
|
ویژه نامه شهادت حضرت امام حسن عسگری (ع) |
امام حسن عسکری(ع) :
پـارسـاتـریـن مـردم کسـی است که در هنگـام شبهه تـوقف کنـد .
عابـدتـریـن مـردم کسـی است که واجبـات را انجـام دهـد .
زاهـد تـریـن مـردم کسـی است که حـرام را تـرک نمـاید .
کـوشنـده تـریـن مـردم کسـی است که گنـاهـان را رهـا سازد. (تحف العقول ،ص 489. )
پایگاه مقاومت بسیج دانشگاه محقق اردبیلی سالروز شهادت امام حسن عسگری (ع) را محضر حضرت بقیه الله الاعظم امام عصر (عج) و عموم شیعیان آن حضرت تسلیت عرض می نماید . در این ویژه نامه می خوانید: - ویژگیهای شخصیتی امام علیه السلام - درسهایی برای زندگی - تلاش های هفت گانه امام علیه السلام - تالیفات امام حسن عسکری ویژگی های شخصیتی امام علیه السلامامام حسن عسکری علیه السلام در کلیه صفات و ویژگی های مثبت شخصیتی زبانزد عام وخاص بود. در این میان شجاعت و صلابت روحی، قوت قلب، و جرأت و شهامت، از ویژگی های شخصیتی ایشان به شمار می آید. آن بزرگوار به همه انسان ها عشق می ورزید و همواره با آنان به نیکی و احسان رفتار می کرد. بدین جهات بود که نگاهش تا اعماق جان نفوذ می کرد و چون پناهی مطمئن برای بی پناهان و امید ناامیدان بود. امام حسن عسگری علیه السلام در سختی ها یاور شیعیان بود و در عبور از گذرگاه های سخت و پرپیچ وخم، هم چون چراغی روشنگر راه .
نمودار خلوص و پاکیامام حسن عسگری علیه السلام سرچشمه ایمان و جلوه ای از نور الهی بود. در سیمای تابناکش نور عشق و ایمان خانه داشت و در رازونیاز شبانه اش با پروردگار خلوص و پاکی موج می زد. پیشوای یازدهم ما به عبادت، تهجد، و نماز شب بسیار اهمیت می داد، به طوری که هیچ گاه آن را ترک نمی کرد. همین که پاسی از شب می گذشت از خواب بر می خاست، وضو می گرفت، و به رازونیاز با پروردگار متعال می پرداخت .
صداقت کلام و صفای باطن امام علیه السلامامام حسن عسکری علیه السلام با وجود پربرکتش، زندگی را با تمام زیبایی ها معنا می کرد. صفای باطنش، صداقت کلامش و دستان پر محبتش، به قلب ها گرمی می بخشید و نیروی پایداری و مقاومت می داد. آن روزها، با وجود امام عسکری علیه السلام ، زندگی معنای دیگری داشت. توفان حوادث در برابر اراده استوارش، به نسیمی زندگی بخش بدل می شد و انبوه مشکلات با کلام آرام و اطمینان بخش او به کنار می رفت. آرامش و استواری او قلب ها را آرام می کرد و بر زخم های دیرینه شیعیان مرهم می نهاد. چون صخره ای نفوذناپذیر، از دسترس فرومایگان به دور بود و به بلندای عزت و مردانگی اش خس وخار را راهی نبود .
در مسیر تربیت مردمامامان پاک، هم چون پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم پیوسته در تعلیم و تربیت مردم می کوشیدند. آنان، در تمامی اوقات به راهنمایی و تربیت مردم پایبند بودند. رفتار و گفتار و معاشرت و حتی هرگوشه از زندگی روزمره آنان، آموزشگر کسانی بود که با آنان تماس داشتند. هرکس در هر وقت با آنان می نشست برایش ممکن بود که از اخلاق و دانش آنان بهره مند شود و اگر سؤالی داشت، می توانست مطرح کند و پاسخ آن را بشنود. امام حسن عسکری علیه السلام یکی از این مربیّان الهی بود که همواره با رفتار و گفتار خویش نکته های پندآموز و نغز به پیروان راستین خویش، و حتی دشمنان اهل بیت علیهم السلام ، می آموخت. آری، شخصیت آن حضرت چنان بود که دوست و دشمن را تحت تأثیر قرار می داد و تحوّل عمیق در افکار و اعمال مردم پدید می آورد .
سخنان آرامش بخش امام علیه السلامامام حسن عسکری علیه السلام الگوی محبت و آرامش است؛ زیرا محبت، با او معنا می گرفت و در نگاهش موج می زد و از دستان پرمهرش جاری می شد و گونه های یخ زده را شوق زندگی می داد. وقتی یاران امام علیه السلام از سختی ها به جان می آمدند و زمانی که شیعیان تمام درها را به روی خود بسته می یافتند، کلمات گوهربار امام یازدهم، آرامش را به جان هایشان ارزانی می کرد. پرده های اندوه و ناامیدی با کلمات اطمینان بخش و پرجاذبه آن حضرت به کنار می رفت و نوری از امید و شادی بر قلب های خسته شیعیان تابیدن آغاز می کرد .
فروتنی امام عسگری علیه السلامفروتنی از فضایل اخلاقی است که موجب مودت و پیوستگی بیشتر در میان اعضای جامعه می شود و زندگی اجتماعی را رضایت بخش و مطبوع می سازد. این صفت نیکو، افراد را به هم نزدیک می کند و مشارکت های اجتماعی را افزایش می دهد و زمینه بهبود و ارتقای جامعه را فراهم می آورد. امام حسن عسکری علیه السلام درباره تواضع می فرمایند: «تواضع نعمتی است که بر آن حسد برده نمی شود .
گشاده رویی امام علیه السلامگشاده رویی و داشتن چهره شاد و خرم سبب گسترش شادی و نشاط و افزایش کارایی در جامعه می شود. همان طور که دل مردگی، بی نشاطی و داشتن چهره عبوس، غمگین و اخم آلود موجب گسترش افسردگی و کاهش کارایی و ثمربخشی افراد می شود. جامعه زنده و پویا، جامعه ای است که در آن نشاط، لبخند، شوخ طبعی و شادابی حاکم است. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم همواره چهره گشاده داشت و با افراد با خوش رویی برخورد می کرد و از این طریق موجب جذب افراد به دین مبین اسلام می گردید. پیشوایان دینی، ما هریک، از این فضایل بهره مند بودند که از جمله آنان می توان به خورشید یازدهم، امام حسن عسکری علیه السلام ، اشاره نمود. بزرگ مردی که در گشاده رویی و انبساط خاطر سرآمد زمان خویش بود، به گونه ای که افراد پروانه وار دور شمع وجودش می چرخیدند واز زلال اندیشه و اخلاق کریمانه اش بهره ها می جستند .
عابد و زاهد در کلام امام حسن عسکری علیه السلامعبادت و رازونیاز با خدا، بدون شک دیواره درون را در برابر تهدید حوادث، مستحکم می کند و اراده را پولادین و تصمیم را استوار می سازد. زهد و پارسایی، روح را طراوت و تازگی می بخشد، روان را صیقل می دهد و انسان را از تسلیم، تردید، ترس، تزلزل، شکست و انزوا می رهاند. امام حسن عسکری علیه السلام افراد پارسا، عابد و زاهد را این گونه معرفی و توصیف می نمایند: « پارساترین مردم کسی است که به هنگام شبهه توقف کند؛ عابدترین مردم کسی است که واجبات را انجام دهد؛ زاهدترین مردم کسی است که حرام را ترک نماید؛ و کوشنده ترین مردم کسی است که گناهان را رها سازد ».
درسهایی برای زندگی
بهترین درسها همان است که انسان از آنها در زندگانی خویش بهره برمیدارد. ائمه هدیعلیهم السلام آموزشهای زندگی بخش فراوانی ارائه دادهاند کهاگر ما به فهم آنها نایل شویم نیکبخت ترین مردم در دنیا و نزدیک ترینآنها به خشنودی خداوند در آخرت خواهیم بود. تأمل در باره پارهای از سخنان امام در این عرصه مهم که ذیلاً نقل میشود ما را به این مهم رهنمون خواهد ساخت :
" تا آنجا که تحمّل داری، در خواست و سؤال مکن، زیرا برای هر روزی، رزق جدید است و بدان که پا فشاری و اصرار در سؤال و کمکخواستن هیبتانسان را از بین میبرد وباعث رنج و سختی میگردد. صبر پیشه کن تا خداوند دری به روی تو باز کند که گذشتن از آن برای تو سهل و آسان باشد. چه نزدیکاست خداوند کارساز به انسان درمانده، وامنیت و آسایش به شخص فراری ترسان، پس شاید غیرتها نوعی از تأدیب الهی باشد. و بهرهها و نصیبهامراتبی است، پس بر چیدن میوهای که نرسیده است عجله مکن، چرا که دروقت مناسب آنرا بدست خواهی آورد. و بدان، تدبیر کننده کارت بوقتی کهکارت را اصلاح کند آگاهتر است، به اختیار او در همه امور خود که بنفع توست اطمینان کن، و در بر آوردن حاجات خود قبل از رسیدن وقت آن، عجله منماکه قلب و سینهات، تنگ میشود، و یأس بر تو چیره میشود. و بدان که از برای بخشش، اندازه و مقداری است که اگر از آن فزونی یابد، اسراف خواهدبود و از برای مدارا و احتیاط اندازهای است که هر گاه از آن بیشتر شود، جبنو ترس است و از برای اقتصاد و میانه روی مقدار است که زیادتر از آن بخلاست و شجاعت را مقداری است که افزون آن تهوّر و بیباکی است و از تیزهوش آرام بر حذر باش. "
بهترین برادران تو کسیاست که گناهت را فراموش کرد و نیکیترابهخویش یادآورد. سست حیله ترین دشمنان کسیاست که دشمنی خویشرا آشکار ساخت.
زیبائی چهره، جمال برون است و زیبایی عقل جمال درون است" "سزاوارترین مردم به محبّت کردن، کسی است که از او امید محبّت کردندارند .
پلیدیها در خانهای قرار داده شدند و دروغ کلید آن خانه است .
نادانی دشمن است، و حلم حکومت، و راحتی دلها را نشناخت آن کهحلم، پارههای اندوه صبر و دشمنی را به وی جرعه جرعه نچشاند .
هر که بر پشت باطل سوار شد، در سرای پشیمانی فرود آمد .
تقدیرهای غالب با کشمکش دفع نگردند، و ارزاق نوشته شده را به آزنتوانند بدست آرند، و با امساک نتوان آنها را دفع گرداند .
عطایای (شخص) کریم تو را پیش او خوب جلوه میدهد و بدونزدیکت میسازد، و عطایای )شخص( فرو مایه تو را از او دور میکند و بهنزدش منفورت میسازد .
هر که پارسایی خوی او باشد و کرم سرشت او و بردباری عادت اودوستانش زیاد گردد و تمجید بر او فراوان، و با ستایشهایی نیکویی که از اومیکنند بر دشمنانش پیروز میشود .
در تشویق به روزه گرفتن و نماز شب خواندن فرمود: "شب زندهداری گواراتر از خواب است و گرسنگی در خوبی خوراک فزاینده تر.
مؤمن برای مؤمن برکت است و بر کافر حجّت .
دل احمق در دهان اوست و دهان حکیم در دل او .
توجّه به رزقی که برایت تضمین شده، تو را از کار واجبت باز ندارد .
هیچ عزیزی از حق جدا نشد جز آنکه خوار شد، و خواری حق رانگرفت مگر آنکه سر فراز شد .
دوست نادان، مایه رنج است .
دو خصلت است که والاتر از آنها چیزی نیست : ایمان به خداوند و سودرساندن به برادران .
گستاخیفرزند بر پدر، در کوچکی، منجر بهعاق شدندر بزرگیاش شود .
اظهار شادمانی در برابر شخص غمزده، بی ادبی است .
بهتر از زندگی چیزی است که اگر از دستش بدهی، زندگی را منفور داریو بدتر از مرگ چیزی است که چون بر تو فرود آید مرگ را محبوب شماری .
ریاضت دادن نادان و ترک دادن معتاد از چیزی که بدان عادت کرده،خود معجزه است .
تواضع نعمتی است که بر آن حسد نبرند .
آدمی را طوری گرامی ندار که بر او سخت بگذرد .
هر که برادرش را نهانی اندرز داد او را آراسته و آن که در برابر دیگرانشپند گفت، زشتش ساخته .
هیچ بلایی نیست مگر اینکه برای خدا در پیرامون آن نعمتی است .
چه زشت است برای مؤمن گرایشی که او را خوار میکند0
پارساترین مردم کسی است که به هنگام بر خورد با امور شبهه ناکبازایستد، عابدترین مردم کسی است که فرایض را بر پای دارد، زاهدترینمردم کسی است که از حرام دست شوید، سخت کوش ترین مردم کسی استکه گناهان را ترک گوید .
شما در عمرهای کاسته شده و روزهای شمرده شده ( اندک) هستید،ومرگ ناگهان سر میرسد .
هر که تخم نیکی بکارد خوشی بدرود، و آن که تخمبدی بکارد پشیمانی بدرود .
هر زارعی را همان چیزی است که میکارد، کندکار را بهره از دست نرود، و آزمند آنچه را که برایش مقدّر نیست به دستنیاورد .
هر که به خیری رسد خدایش داده و هر که از شرّی در امان نگاه داشتهشود، خدایش نگاه داشته .
در نامه مبارکش به ابن بابویه فقیه مشهور، فرموده است: "امّا بعد،تو را ای پیر و معتمد و فقیهم، ابو الحسن علی بن حسین قمی، که خدایتبرای کسب خشنودیهایش تو را موفّق بدارد و به رحمت خویش از صلبتو فرزندانی صالح عطایت فرماید، سفارش میکنم به تقوای خدا و بر پایداشتن نماز و پرداخت زکات که نماز از مانعان زکات پذیرفته نشود. و تو را سفارش میکنم به آمرزش گناه، و فرو خوردن خشم، و صلهرحم وهمدلی با برادران، و کوشش در ( جهت رفع) نیازهای ایشان درسختی وآسانی، و بردباری در برابر نادانان، و نفقه در دین، و تربیت درکارها و رعایت قرآن، و خوشخویی، و امر به معروف و نهی از منکر کهخداوند عزّ و جلّ فرمود): لَا خَیرَ فِی کَثِیرٍ مِن نَجْوَاهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَهٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاَحٍ بَینَالنَّاسِ وَمَن یفْعَلْ ذلِکَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِیهِ أَجْراً عَظِیماً یعنی: در بسیاری از راز گویی اینان هیچ چیزی نهفته نیست مگر آنکه به صدقهامر کند یا نیکی یا اصلاح میان مردم، و آن کسی که از پی خشنودی خدا این کاررا بکند بزودی پاداشی بزرگ عطایش فرماییم. و دوری از تمام زشتیها و بر تو باد گزاردن نماز شب (سه بار ایندستور را تکرار فرموده) و هر که نماز شب را کوچک انگارد از ما نیست. پس به وصیت من عمل کن و شیعیانم را بگو تا بدان وادار شوند. و برتو باد انتظار فرج که پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: "برترین اعمال امّت من، انتظارفرج است"، شیعیان ما همواره در اندوه خواهند بود تا آنکه فرزندم ظهورکند همان که پیامبرصلی الله علیه وآله بدو مژده داد که زمین را از عدل و داد پر میکندپس از آنکه از ستم وبیداد پر شده باشد. پس ای پیرو و شیعه من شکیبا باش و همه شیعیانم را به شکیباییفرمان ده که: ( إِنَّ الْأَرْضَ للَّهِِ یورِثُهَا مَنْ یشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَهُ لِلْمُتَّقِینَ) یعنی: " زمین از آن خداست، آن را به هر که از بندگانش خواهد به میراث دهد،وفرجام از آنِ پرهیزکاران است " و درود بر تو و بر تمام شیعیانم و رحمت و برکات خدا بر ایشان باد. خدا ما را بس است چه خوب وکیل و چه خوب سر پرست و چهخوب یاوری است .تلاش‌های هفت‌گانه امام حسن عسکری (ع)
امام عسکری، با وجود همه این فشارها و کنترلها و مراقبتهای بی وقفه حکومت عباسی، یک سلسله فعالیتهای سیاسی و اجتماعی و علمی در جهت حفظ اسلام و مبارزه با افکار ضد اسلامی انجام میداد که میتوان آنها را بدین گونه خلاصه کرد:
1 - کوششهای علمی در دفاع از آیین اسلام و ردّ اشکالها و شبهات مخالفان، و نیز تبیین اندیشه صحیح اسلامی،
2 - ایجاد شبکه ارتباطی با شیعیان مناطق مختلف از طریق نمایندگان و اعزام پیکها و ارسال پیامها،
3 - فعالیتهای سرّی سیاسی بر رغم تمامی کنترلها و مراقبتهای حکومت عباسی،
4 - حمایت و پشتیبانی مالی از شیعیان، بویژه یاران خاص خود،
5 - تقویت و توجیه سیاسی رجال و عناصر مهم شیعه در برابر مشکلات،
6 - استفاده گسترده از آگاهی غیبی برای جلب منکران امامت و دلگرمی شیعیان،
7 - آماده سازی شیعیان برای دوران غیبت فرزند خود امام دوازدهم/
امام حسن عسکری (ع) در راستای این اصول تا سر حد شهادت ایستادگی کردند و تحت شدیدترین شکنجه‌ها و خفقان‌ها در زندان‌ها، خانه و بیرون خانه، رسالت خود را به جهانیان ابلاغ فرمودند و سرانجام با نیرنگ معتمد عباسی مسموم شده و به شهادت رسیدند .
تالیفات امام حسن عسکری (ع (امام حسن عسکری (ع) در کنار کارهای علمی، مجموعه‌هایی از تفسیر، روایات، معارف اسلامی و عقاید را تالیف کردند. بعضی از این مجموعه‌ها به صورت نامه‌هایی طولانی بود که برای اشخاص می‌فرستادند، به علاوه روایات بسیار در ابواب فقه و سایر علوم اسلامی توسط افراد مختلف، از آن حضرت نقل شده است .
علامه سیدمحسن امین پنج مجموعه را تحت عنوان تالیفات امام حسن عسکری (ع) ذکر کرده که عبارتند از :
1 ـ تفسیر معروف قرآن، منسوب به امام حسن عسکری (ع).
2 ـ نامه آن حضرت به اسحاق بن اسماعیل نیشابوری، مذکور در کتاب تحف‌العقول .
3 ـ مواعظ قصار، مذکور در کتاب تحف‌العقول .
4 ـ رساله المنقبه، مشتمل بر اکثر احکام حلال و حرام (این رساله در کتاب مناقب، ج 4، ص 424 با نام "المقنعه" ذکر شده است).
5 ـ مکاتبات الرجال (کتاب اعیان الشیعه، ج 2، ص 41).