ترحم مصری گندشمین استاد گروه مهندسی بیوسیستم www.UMA.ac.ir/MesriGTM mesrigtm ![]() ۰۰۰۰-۰۰۰۲-۷۳۰۲-۷۲۶۹ |
![]() |
جهان روزانه شاهد افزایش حدود ۲۰۰ هزار نفری جمعیت است و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰، جمعیت به ۸.۵ میلیارد نفر برسد که ۶.۵میلیارد نفر از آنها مصرفکنندگان فعال خواهند بود. این رشد سریع، همراه با الگوهای ناپایدار تولید و مصرف، بحرانهای جدی ایجاد کرده است. اگر روند فعلی تولید مواد غذایی با فناوریهای کنونی ادامه یابد، تأمین نیازهای جمعیت ۱۵.۹ میلیاردی سال ۲۰۵۰ مستلزم منابعی معادل دو برابر ظرفیت کره زمین خواهد بود. در این میان، فناوری به عنوان یکی از بزرگترین موهبتهای الهی به بشر، نقشی دوگانه ایفا میکند. از یک سو، با رهایی انسان از محدودیتهای گذشته و پویایی بیسابقهاش، مرزهای نژادی و زبانی را درنوردیده و سرعت پیشرفت را افزایش داده است. از سوی دیگر، توسعه صنعتی مبتنی بر منابع تجدیدناپذیر فسیلی، تعادل طبیعی زمین را برهم زده است. این منابع اگرچه رفاه و پیشرفت را ممکن ساختهاند، اما با توجه به تجدیدناپذیر بودن و پیامدهای مخرب زیستمحیطی، آینده بشر را با چالشهای جدی مواجه کردهاند. تغییر رابطه انسان و طبیعت بر اساس چرخههای هماهنگ و وابستگی متقابل اجزای خود استوار است، اما تمدن مدرن با کاهش وابستگی به اکوسیستمهای طبیعی و تمرکز بر منابع مصنوعی، این تعادل را مختل کرده است. شهرنشینی فشرده و تولید صنعتی، نهتنها منابع طبیعی را بهصورت بیرویه مصرف میکنند، بلکه حجم عظیمی از پسماندها را نیز وارد محیطزیست میکنند که بسیاری از آنها قابل بازیافت و تداوم در اقتصاد چرخشی هستند تا از فشار بر منابع طبیعی بکاهد. تحول کشاورزی و ضرورت بازنگری در الگوهای تولید کشاورزی بهعنوان یکی از نخستین نمودهای فناوری انسانی، همواره در حال تکامل بوده است. از اصلاح حیوانات و نباتات گرفته تا مکانیزاسیون و مهندسی ژنتیک، این حوزه را دستخوش تغییرات شگرفی نموده است. اما امروزه، با توجه به محدودیت منابع آبی، فرسایش خاک و تغییرات اقلیمی، ضرورت بازتعریف روشهای تولید بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. کشاورزی پایدار، استفاده از فناوریهای دقیق، نقطهای، انرژیهای تجدیدپذیر، بازیافت، بازگشت به هماهنگی با طبیعت و احیای اکوسیستمهای طبیعی میتوانند راهحلهای کلیدی برای تضمین امنیت غذایی آینده باشند. |