عنوان برنامه: نشست تخصصی بنیانهای روابط ایران و جمهوری اذربایجان
مکان: آمفی تئاتر دانشکده علوم انسانی
زمان: ۹۴/۱۲/۱۰ به مدت ۲ ساعت
-
خلاصه ای از برنامه اجرا شده:
نشست علمی تخصصی بنیان های روابط ایران و جمهوری آذربایجان به همت انجمن علمی تاریخ و با همکاری دفتر توسعه ی فرهنگی آذربایجان با حضور بیش از ۶۰ نفر از دانشجویان و اساتید در سالن آمفی تئاتر دانشکده علوم انسانی برگزار گردید.
دکتر سجاد حسینی معاون پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی در این نشست به بررسی بنیانهای روابط ایران و جمهوری آذربایجان پرداخت و گفت: جمهوری آذربایجان در سال 1918 میلادی و در پی تحولات و دگرگونیهای ناشی از انقلاب اکتبر 1917 میلادی روسیه، به عنوان اولین جمهوری جهان اسلام تشکیل یافت.
وی افزود: اقوام ساکن در قفقاز خصوصاً سه قوم آذری، ارمنی و گرجی در پی اضمحلال امپراطوری روسیه تزاری، در جهت رهیدن از استعمار و استثمار روسی گام برداشتند.
حسینی تصریح کرد: این تلاش به سیم (مجلس) ماورای قفقاز، سپس جمهوری دموکراتیک فدراتیو ماورای قفقاز و سرانجام به استقلال سه جمهوری آذربایجان، گرجستان و ارمنستان انجامید.
عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی با بیان اینکه در جمهوری آذربایجان در سال 1918میلادی، تأثیرات حزب حاکم مساوات مشهود بود، خاطرنشان کرد: این جمهوری تحت تأثیر افکار این حزب، سیاست ترک گرایی، اسلام گرایی و معاصرگرایی قرار گرفت.
وی با بیان اینکه روابط ایران و جمهوری نوبنیان آذربایجان در سال 1919 میلادی، با تبادل دو هیأت سیاسی اسماعیل خان زیاد خان و سید ضیاءالدین طباطبایی آغاز شد، گفت: این مقدمهای بر پذیرش سفارت عادل خان زیاد خان اولین سفیر جمهوری آذربایجان در ایران بود که عادل خان یکی از اعضای خاندان زیاد اوغلی قاجار بود و اجداد وی کارنامه درخشانی در صیانت و پشتیبانی از دولت های ایرانی صفوی و قاجار(دوران جنگ های ایران و روس) داشتند.
حسینی تأکید کرد: انتخاب عادل خان با این منسوبیت خاندانی و کارنامه روشن در ایرانگرایی بصورت تعمدی از سوی دولت باکو صورت میگرفت تا زمینۀ برقراری روابط گرم و صمیمانه دو دولت را ایجاد نماید.
وی ادامه داد: آغاز بکار این سفارت با موانعی مواجه بود؛ ایران هراسی حاکم در باکو و سوءظن ملی گرایان ایران نسبت به تشکیل سفارت دولت جمهوری آذربایجان در تهران اصلی ترین نمود این موانع بود.
عضو هیأت علمی دانشگاه افزود: بنیان روابط کنونی ایران و جمهوری آذربایجان را نباید در سال های بعد از 1990 میلادی و استقلال آذربایجان از شوروی جستجو کرد؛ بلکه این بنیان ها در سال 1918 میلادی گذاشته شد.
حسینی اضافه کرد: الگویی که دولت کنونی آذربایجان برای اداره امور در پیش گرفته الگوی آذربایجان 1918-1920 میلادی است و از این رو تأکید بر چگونگی روابط دو دولت در آن سال ها برای فهم بهتر و بیشتر روابط کنونی ضروری به نظر می رسد.
***
***
***