دفتر هم اندیشی استادان
آسیب ها وچالش های دروس معارف اسلامی
چکیده‌ی سومین نشست تخصصی هم‌اندیشی استادان دانشگاه محقق اردبیلی
آسیب ها وچالش های دروس معارف اسلامی
چهاردهم دی ماه سال هشتاد و هفت
* امین فتحی دبیر هم‌اندیشی (عضو هیأت علمی دانشگاه) :
- ضرورت پرداختن به مشکلات و چالشهای اساتید گروه معارف اسلامی در مواجهه با دانشجویان و کلاسهای درسی.
- ضرورت بالا بودن اطلاعات دینی اساتید علاوه بر تخصص و مجوز مربوط به رشته درسی، بخاطر مراجعه دانشجویان به آنها.
- جایگاه و اهداف دروس معارف اسلامی در راستای تقویت مبانی اعتقادی و پاسخگوئی به هر گونه شبهات موجود.
- ذکر مصادیقی از شبهاتی که در فضای فکری روز بیشتر مطرح می‌شود از جمله موضوع توسل.
از علل مشکلات :
1- عدم درونی شدن آموزه‌های دینی و باورهای اعتقادی در جوانان و شکنندگی این حالت در مقابل شبهات و فضاهای فکر مخالف.
2- عدم جامعیت و ویژ گی درسی داشتن کتابهای تألیف شده برای تدریس گروه.
پیشنهادات:
1- برخورد صادقانه و تصحیح نوع رفتار با دانشجو.
2- مرتبط کردن دانشجویان با کتابخانه نهاد نمایندگی و گروه معارف اسلامی دانشگاه .
3- تجهیز کتابخانه مرکزی به کتب دینی لازم با نظارت دفتر نهاد.
4- توجه به موضوع تحقیق کلاسی در مسائل مبتلابه.
5- با توجه به نقش محوری الگوها در شکل‌گیری شخصیت جوانان اختصاص بعضی از تحقیقات درسی به شخصیتهای دینی و انقلابی و شهیدان والامقام.
6- تهیه بسته‌های فرهنگی مناسب جهت استفاده اساتید.
* حجه الاسلام اکبری جدی مسئول نهاد نمایندگی(عضو هیئت علمی دانشگاه):
زمینه‌های مشکلات:
1- افزایش ترکیب اهل سنت با شیعه در کلاسهای درسی .
2- افزایش شبهات وهابیت و تقابل افراطی از طرف بعضی از خطبا و مداحان در جامعه.
3- دامن‌زدن به اختلافات قومی و مذهبی بصورت برنامه‌ریزی شده بخصوص در دانشگاه‌ها.
پیشنهادات:
1- برگزاری کارگاه‌های آموزشی با موضوعات خاص برای اعضاء گروه با حضور اساتید صاحبنظر(حداقل دو روزه با موضوع وهابیت).
2- توانمندی استاد باعث مدیریت با اقتدرا جلسه و کلاس شده و منجر به برخوردهای عصبی و احساسی نمی‌شود.
3- ضمن تثبیت اصول خود و بدون انفعال، عدم حساسیت‌زائی در کلاسها و عدم وجود حاشیه.
4- ارتباط بیشتر اعضای گروه با نشریه معارف و درخواست نیازها و تداوم همکاری‌ها با آن.
5- تهیه جزوه‌های معرفی سایتهای اسلامی جهت استفاده و نیز ارائه در کلاسها.
* خانم دکتر اشرف میکائیلی مدیر گروه معارف اسلامی (عضو هیئت علمی دانشگاه – دکترای عرفان اسلامی):
- احساس مسئولیت خوب در بین همکاران دانشگاهی.
- علی رغم نگرشهای خاص به گروه از طرف جوانان و نیز وجود مشکلات زیاد، ارزشیابی‌های همکاران بسیار بالاست.
- ضرورت همکاری اساتید گروه و هماهنگی‌های لازم در پاسخهای شبهات.
- لزوم افزایش همکاری‌ها در ارائه تحقیقات مشترک با موضوعات مبتلابه.
* آقای عباس فنی‌اصل (عضو هیئت علمی دانشگاه-کارشناسی ارشد فلسفه و کلام):
زمینه‌های مشکلات در اجتماع:
- متأسفانه همیشه به فکر علاج واقعه پس از وقوع هستیم.
- عدم وجود مدیران متفکر در مراکزی که تأثیرات مستقیم در افکار و اندیشه‌های دینی مردم دارد نظیر مجموعه صدا و سیما.
- وجود تعارض بین آموزه‌های مذهبی و مسائل فرهنگی جامعه و نیز در کتب درسی معارف.
- تعدد و پراکندگی مراکز تصمیم‌گیری در ارتباط با گروه معارف اسلامی و به تبع آن مشکلاتی که برای اعضاء گروه پیش می‌آید (در مقایسه با دیگر اساتید).
* آقای حسین پنجعلی زاده (استاد مدعو – کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث):
زمینه‌ها:
- عدم آگاهی و پیروی از هوای نفس دو عامل اصلی انحرافات جوانان.
- گستردگی مراجعه به اساتید معارف جهت طرح سؤالات و اشکالات مختلف.
- خنثی شدن تأثیرات مثبت اساتید گروه توسط عوامل بیرونی.
- پایین بودن میزان حق التدریسی در بعضی از دانشگاه‌ها باعث عدم استقبال بعضی از اساتید می‌شود.
پیشنهادات:
1- محدود نشدن اساتید به موضوعات درسی کتابها.
2- مشخص شدن مرز غلو در حق ائمه(ع).
3- سعه صدر و تحمل اختلاف اندیشه‌ها توسط اساتید گروه.
* آقای سید موسی موسوی (استاد مدعو – کارشناسی ارشد فلسفه و کلام):
- در صورت مطرح شدن نظرات مختلف و وجود تنش در کلاس، دانشجویان همیشه طرفداری از حق می کنند.
- بعضی از شبهات با بزرگنمائی و اهداف خاصی مطرح می‌شود (مثل فرهنگ و دین ایران باستان).
- عدم آگاهی کافی دانشجویان اهل سنت از مبانی فقهی ، تاریخی و کلامی خود.
- بد مطرح شدن مسائل کلاس برای مسئولین ( غیر از آنچه در کلاس گذشته است).
* آقای امید علی رعنایی (استاد مدعو – کارشناس ارشد روابط بین‌الملل):
- حساسترین زمان جوان دوران تحصیلات دانشگاهی است (حداقل 4 سال) لذا ضرورت توجه بیشتر به این جونان مضاعف می‌شود.
- مسئولیت سنگینی گروه‌های معارف و نهاد نمایندگی در ارتباط با مسائل دینی جوانان.
- لزوم توجه به مباحث مقام معظم رهبری که همیشه ناظر بر نیازها و مسائل روز است از جمله پرهیز از سطحی نگری‌ها و ظاهرگرائی‌ها.
- ضرورت تزریق روحیه عدالت‌طلبی در کلاسها.
- لزوم مشارکت دادن دانشجویان در مباحث درسی.
- تهیه جزوات از مسائل روز و تغذیه فکری اساتید.
- ضرورت جلسات گروه با مسئولین اجرائی استان‌ها و انتقال مسائل و مشکلات.
- عدم تأثیرگذاری مراکز دانشگاهی در مسائل جامعه یک نقص است.
* آقای یعسوب اصغری‌نیاری (عضو هیئت علمی – کارشناسی ارشد علوم سیاسی):
پیشنهادت:
1- برخورد عقلانی و جواب منطقی به شبهات پاسخ مثبت می‌دهد.
2- برگزاری مسابقات از موضوعات دینی (با سطح کیفی بالا) در بین دانشجویان.
3- استفاده از ابزارهای مناسب درسی مثل: (power point) و فیلم.
4- عدم حساسیت‌زا بودن سایتها و ارجاع مخاطبین به منابع اصلی مخالفین در موضوعات مورد نظر.
* حجه الاسلام سید حسین موسوی زنجانی (استاد مدعو – محقق و نویسنده):
- نحوه برخورد با جوانان خودش اگر علم هم نباشد یک شیوه خاص خود را می‌طلبد.
- در معرض اتهام بودن اساتید گروه بعنوان نماینده حکومت.
- توجه به این نکته که: هر سئوالی شبهه نیست بلکه ممکن است حقیقت داشته باشد.
- عدم محدودیت در حیطه درسی اساتید گروه در مقایسه با دیگر اساتید و گروهها.
- تبیین موقعیت و تخصص خود، توسط استاد در ابتدای کلاس تا سمت و سوی سئوالات بسوی تخصص وی باشد.
* آقای بهراد اسدی (استاد مدعو – کارشناس ارشد فرهنگ و تمدن اسلامی):
- نبود انگیزه میان دانشجویان برای دروس معارف و بیشتر بخاطر استفاه از نمرات دروس عمومی.
- سهل الوصول بودن کتب مخالفان مذهب و مشکل بودن تهیه کتب و محصولات فرهنگی خودی.
- عدم وجود اساتید با مجوزهای لازم برای گروه (بعنوان مشکل عمده برای گروه مطرح است).
- تناقض در فصول کتب درسی و به روز نبودن مطالب درسی.
- عدم حضور بموقع و کافی در کلاس توسط بعضی از اساتید و حضور نیز معمولاً همراه با دغدغه‌های زیاد است.
- لزوم تخصصی کردن بعضی از موضوعات درسی با مخاطب خاص.
- ضرورت استفاده از ابزاهای نوین کمک آموزشی.
* حجه الاسلام حمید علی نسب (استاد مدعو – معاونت نهاد):
مشکلات:
1- ضعف مبانی در کتب درسی فعلی گروه معارف.
2- ضعف جایگاه دروس معارف اسلامی در بین دیگر اساتید و حتی مسئولین دانشگاه‌ها.
پیشنهاد:
1- طرح دغدغه‌های فکری دانشجویان در کلاس، بدون ابزارهای آموزشی نیز جوابگوست.
2- مجموعه جزوه‌های دکتر حسینی قزوینی برای بحث وهابیت مفید و به روز است.