دفتر هم اندیشی استادان
کارگاه آموزشی: مطالعات میان رشته‌ای قرآن
برگزاری یازدهمین کارگاه آموزشی با عنوان
«مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن» در تاریخ 94/3/24 در دانشگاه محقق اردبیلی
بنا بر گزارش دفتر هم اندیشی استادان دانشگاه محقق اردبیلی کارگاه
آموزشی «مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن» با محوریت انسان و علوم روز
با حضور حجت‌الاسلام
و المسلمین دکتر حمید
فغفور
مغربی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی درتاریخ 24/3/94
به مدت 4 ساعت در دانشگاه محقق اردبیلی برگزار شد. در این کارگاه ابتدا امین فتحی
دبیر هم اندیشی استادان و مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه، ضمن اشاره به ساحت مواج
و اقیانوسی قرآن کریم در روایت شریف نبوی(ص)،با بیان دلایل و چگونگی پاسخگویی قرآن
به نیازهای زمان ،بر توجه بیشتر به تبیین معارف قرآنی در دانشگاهها و مراکز علمی
تاکید کرده و ضرورت حاکمیت حکمت قرآنی بر شالوده فعالیتها و برنامه ها در کشور را
خواستار شدند . سپس دکتر مغربی پس از معرفی روش کارگاه، و تبیین موضوع، با اشاره به
ضرورت آسیب‌شناسی تفاسیری که در گذشته به صورت تک‌نگاری نوشته شده‌اند، گفتند: در
گذشته تفاسیر قرآنی گاه با افراط و تفریط صورت می‌گرفت و خوشبختانه مفسران شیعه سعی
می‌کردند در این خصوص جانب احتیاط را رعایت کنند و لازم است اساتید رشته‌های دیگر
برای پرهیز از چنین آسیب‌هایی با روش‌های علمی تفسیر قرآن آشنا شوند.
وی افزود: در قرآن بسیاری از مسائل در زمانی که مردم سواد آنچنانی
نداشتند نازل شده و بعد از گسترش علوم می‌بایست انسان به این مسائل با دقت بیشتری
نگاه کند.فغفور مغربی ضمن بیان لزوم توجه به پیشینه تاریخی تفاسیر علمی قرآن، تأکید
کرد: تفسیر علمی قرآن در رشته‌های مختلف علمی صورت گرفته و می‌بینیم اقتصاد اسلامی
نخست مورد توجه مسلمانان مقیم کانادا واقع شده و سپس علمای کشورهای اسلامی به این
مسئله پرداخته‌اند. مشاور وزیر بهداشت افزود: خط سیر زمانی تفاسیر علمی قرآن اهمیت
ویژه‌ای دارد چرا که در هر زمانی مسائل خاصی مورد توجه قرار گرفته که مورد توجه
جامعه‌شناسی و روانشناسی علم به این مسئله که مکاتب چگونه با رویدادهای تاریخی و
انگیزش‌های حاصل از آن به وجود می‌آیند، می‌پردازد.
استاد مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن گفت: گاه علم چنان پیشرفت کرده که
اعجاز علمی قرآن مورد توجه علما قرار گرفته و سپس تفسیر علمی قرآن تبدیل به یک
گرایش و مکتب شده و فضای علوم به این سمت رفته و مسلمان‌ها بیشتر قرآن را از این
زاویه هم مورد توجه قرار داده‌اند
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی افزود: جلال آل احمد برای نوشتن
کتاب "ن و القلم" چندین بار قرآن را می خواند. و جرج جرداق پس از دهها بار مطالعه
نهج‌البلاغه، کتاب " امام علی صوت العداله الانسانیه" را می نویسد و یک محقق وقتی
می‌خواهد قرآن را مورد تحقیق قرار دهد باید در مسائل مختلف همواره به آن توجه کرده
و رئوس مسائل علمی را از آن فیش برداری کند.
دکتر مغربی با اشاره به لزوم مطالعه آثار شهید مطهری در شناخت نحوه
استفاده‌های ایشان از مفاهیم قرآنی گفت: ایزوتسو، اسلام‌پژوه ژاپنی نیز با نگاهی
بسیار جدید چند کتاب را در خصوص معناشناسی قرآنی نوشته و توجه وی به قرآن به صورتی
است که آدم فکر میکند ایشان با عشق یک مسلمان به این موضوعات پرداخته است
این محقق افزود: اگر به ظواهر قرآن مراجعه کنیم، راجع به علوم مختلف
گزاره‌هایی دارد اما در این میان نیاز به متدولوژی و سایر روش‌های علمی است که نظر
قرآن راجع به علوم مختلف استخراج شود.اما در خصوص علوم انسانی که با هدایت انسان
ارتباط دارد اهتمامش بیشتر است.
وی افزود: این که آیا می‌توانیم مکتبی روانشناسی یا جامعه شناسی از
قرآن تألیف کنیم، اگر کسی بخواهد چنین ادعایی کند، باید با مقدماتش آشنایی داشته
باشد
مدرس کارگاه اظهار کرد: تفسیر این است که می‌خواهیم مراد خداوند را از
قرآن بدانیم؛ لذا باید با زبان آن یعنی ادبیات عرب آشنا باشیم و درک خود را از متن
قرآن افزایش دهیم و در عین حال یک سری بحثهای عقلایی هم در خصوص درک تفسیر وجود
دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد
مشاور وزیر بهداشت تأکید کرد: ما می‌توانیم فرضیاتی از علم مطرح کرده و مطالعه کنیم ولی نباید سریع به تئوری برسیم.
دکتر مغربی اظهار امیدواری کرد: می توانیم علوم و معارف اسلامی را به
با زبان روز تعبیر کنیم،و با مقالات و نشست‌های علمی می‌توانیم فضای دانشگاه که به
علت مصرف علوم غربی گرایش به غرب دارد را تغییر دهیم
وی تأکید کرد: عالَم و قرآن دو کتاب هستند که بینشان تعارض نیست اگر
تعارضی وجود دارد، از فهم ما است. و لذا باید فهم خود را با توجه به جهان و
پیشرفت‌های علمی آن و همچنین از قرآن افزایش دهیم.لازم به ذکر است که در این کارگاه
جند نفر از استادان، در ارتباط با رشته خود کنفرانسی را بصورت گروهی ارائه دادند.
