پایگاه مقاومت دانشگاه محقق اردبیلی
باید و نبایدهای اشتغال زنان
شاغل بودن در جامعه کنونی ما هنوز به مسئله شایعی تبدیل نشده است؛ در صورت فراگیر شدن و عدم توجه به معیار‌های آن با مشکلات عدیده‌ای روبه رو خواهیم بود. شاغل بودن زنان از منظر اسلام در صورتی که به خانواده و وظیفه همسر داری آنان لطمه‌ای نزند، اشکال ندارد؛ اما باید توجه داشت که خانه داری و همسر داری و تربیت نسل جزو وظایف اصلی زن است که به عبارتی شغل زنان به حساب می‌آید و علاوه بر ارزش اجتماعی ارزش معنوی نیز دارد. زیرا که موجب استحکام نظام خانوادگی و آرامش روانی خانواده می‌شود. در صورتی که زنان به وظایف مذکور عمل کنند بسیاری از آسیب‌ها و مشکلات جامعه حل می‌شود.
همسر داری و خانه داری علاوه بر شغل بودن هنر هم تلقی می‌شود. مواجهه با چالش‌ها و مشکلاتی که در طول روز پیش می‌آید و همچنین مدیریت کارهای منزل، کاری است که نیازمند هنر برنامه ریزی و مدیریت و داشتن روحیه صبر و محبت است. به عبارتی به گفته مقام معظم رهبری زنان پیشگامان حرکت معنوی انسان‌ها هستند. این پیشگام بودن جز با پویا بودن زنان در خانه و همچنین توجه به رشد معنوی افراد خانواده و شیوه همسرداری امکان پذیر نخواهد بود.
روحیه لطیف و غلبه جنبه احساس در تصمیم گیری زنان اقتضا می‌کند که شغل‌هایی در این راستا به عهده آن‌ها گذاشته شود. شغل‌هایی که از لطافت روح زنان کم نکند و آن‌ها را از ایفای نقش‌ها و به عبارتی شغل‌های اصلی آن‌ها باز ندارد. زیرا شغل‌هایی که از لطافت زنان می‌کاهند، آن‌ها را در نقش‌های خانوادگی دچار مشکل می‌کند و باعث می‌شود کانون خانواده گرمای خود را از دست بدهد. خداوند متعال لطافت را برای ایفای نقش مادری و همسری در خلقت زن قرار داده است که این لطافت را در مرد قرار نداده است و این نه تنها ضعف نیست، بلکه نعمتی برای زن محسوب می‌شود. زیرا این روحیه باعث برداشته شدن تکلیف‌ها و شغل‌هایی می‌شود که نیازمند عدم لطافت و روحیه‌ای مردانه است. مانند قاضی بودن زن‌ها، این شغل برای زنان منع اسلامی شده است اما این یک نعمت است تا زنان روحیه لطیف و مادرانه خود را از دست ندهند.
از طرفی اکثر ساختار‌های شغلی در جامعه ما ساختار‌هایی مردانه است و در صورتی که زنان طالب شغل باشند از نظر روحی و جسمی تحت فشار قرار خواهند گرفت که این نیازمند توجه متصدیان این امر می‌باشد. زنانی که خواستار شغل می‌باشند حتی اگر بخواهند با ساختار‌هایی زنانه شغلی را انتخاب کنند با محدودیت مواجه می‌شود با توجه به اینکه جامعه و واقعیت اجتماعی جامعه به سمت تشویق زنان برای کار و الگو قرار دادن زنانی که کارهای مردانه می‌کنند، می‌رود و این هزینه‌های جبران ناپذیری را به جامعه تحمیل خواهد کرد.
همانطور که مطرح شد، خانه داری و همسرداری و تربیت نسل شغل محسوب می‌شود و در اولویت بعدی، کار در محیطی است که بانوان حضور دارند؛ به طوری که کمترین ارتباط و در صورت امکان هیچ ارتباطی با نامحرم نداشته باشد؛ زیرا محیط‌هایی که در آن‌ها به طور مداوم ارتباط با نامحرم وجود دارد در دراز مدت دچار فساد و آلودگی‌های روحی می‌شوند و در صورتی که ضرورت حضور زن در جامعه و در محیطی که مردان هستند، وجود داشت با رعایت شروط مذکور اشکال ندارد زن شغلی در این محیط انتخاب کند.
همینطور شغل انتخابی زنان باید با اهداف آن‌ها سازگاری داشته باشد و آن‌ها را در جهت رسیدن به اهدافشان یاری کند؛ یعنی شغل‌هایی که نه تنها از آن‌ها وقت زیادی نگیرد، بلکه به تعالی و رشد اجتماعی و روحی زنان کمک کند.
پس می‌توان این معیار‌ها را اینگونه دسته بندی کرد:
معیار‌های شغل مناسب برای زنان
1. لطمه نزدن به وظایف مادری و همسری
2. عدم کاهش روحیه زنانه آن‌ها
3. کار در محلی که بانوان حضور دارند و کمترین ارتباط با نامحرم را دارا است
4. ترجیحا کارهایی که می‌توان در منزل آن‌ها را انجام داد
5. در راستای تعالی زن بودن
6. گرفتن کمترین وقت
7. خسته نکردن زنان از نظر جسمی و روحی
از مصادیق کارهای مورد پسند برای زنان کارهایی مانند معلمی، دورکاری‌ها، کار در موسسات فرهنگی، پژوهشگری و... است که هر کدام مزیت‌هایی را داراست. شغل معلمی لطافت زن را حفظ می‌کند و زمان کمی را از زن می‌گیرد و به همین جهت وی از انجام کارهای منزل باز نمی‌ماند و به دیگر وظایف خود خواهد رسید. شغل‌هایی مثل منشی گری یا کارمندبودن و کارهای سنگین مثل رانندگی و کار در معدن و پلیس بودن و... می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری را برای زنان دارا باشد؛ یعنی علاوه بر آسیب‌های روحی، آسیب‌های جسمانی بسیاری را دارا است. به طور مثال منشی بودن شغلی است که زن را در معرض برخورد با افراد متعدد اعم از محرم و نامحرم قرار می دهد که این برای طهارت روحی زنان مناسب نیست. علاوه بر آن‌ها آسیب‌های اجتماعی نیز به دنبال دارد. یا کارهای سنگین لطافت روحی زن را از بین می‌برد و همچنین لطمات جمسی و روحی زیادی به زنان وارد می‌کند.
همانطور که مطرح شد تربیت نسل که یکی از وظایف زن بشمار می‌رود، کاری مهم و سخت بوده که در صورت عدم توجه به این موضوع هزینه‌های زیادی را متحمل می‌شویم. الگوی اسلامی زن اهل عبادت، سیاست و خانه داری بودن است که این، تضادی با عدم اشتغال در بیرون از منزل ندارد؛ بلکه زن می‌تواند در منزل پویایی خود را حفظ کند و در عرصه سیاست نیز نقش آفرینی کند. صرفا با حضور فیزیکی در این عرصه این مهم محقق نمی‌شود بلکه با حضور غیر فیزیکی هم می‌تواند این نفش آفرینی را کرد. خانه داری نیز یکی از ویژگی‌های مهم زن متعالی می‌باشد. خانه داری با مفهومی که بیان شد، یعنی تربیت نسل و همسرداری و مدیریت و برنامه ریزی هنرمندانه برای ایجاد آرامش و محبت در فضای خانه به طوری که خانه محل آرامش و بهره جویی‌های معنوی باشد.