پایگاه مقاومت دانشگاه محقق اردبیلی

گزارش حلقه تربیتی صالحین شهید پور رحیمی 25/09/92

•  | تاریخ ارسال: 1392/9/26 - 15:03 | 

 

  بسمه‌تعالی

  پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «إنَّ مِن إجلالِی تَوقِیرَ الشَّیخِ مِن اُمَّتی؛ احترام به سالخورده امّت من، احترام نهادن به من است.»(منتخب میزان الحکمه)

  هیچ جوانی به پیری (به خاطر سنش) احترام نمی گذارد ، مگر آنکه خداوند هنگام پیری

  او یکی را می آورد تا به او احترام بگذارد .

  

  رسول اکرم (ص) - نهج الفصاحه - حدیث 886

  

 

  جلسه حلقه صالحین شهید پوررحیمی در مورخ 25/09/92 رأس ساعت 13 با تلاوت آیاتی چند از کلام‌ا.. مجید توسط برادر حسن‌زاده«سوره الاسراء آیه 23» در دانشکده علوم‌انسانی برگزار گردید در این جلسه که با عنوان «چگونگی رفتار با سالمندان» تشکیل شده بود پس از بیان آیات و احادیث مرتبط با موضوع و ذکر این نکته که در قرآن نیکی به پدر و مادر در چهار سوره قرآن بعد از مسئله توحید بیان شده(سوره‌های بقره83، نساء36، انعام151 و لقمان41) و این اهمیت موضوع را نشان می‌دهد، یکا یک همکاران به بیان دیدگاه‌های خود پرداخته و با ذکر تجربیات شخصی در زمینه نیکی به سالمندان بقیه حاضران را به فیض رساندند در ذیل به گزیده‌ای از این موارد اشاره‌ می‌شود :

  نحوه برخورد با سالمندان در سیره ائمه علیهم السلام

  رسول خدا(صلی الله علیه و آله) می فرماید: «وجود پیران سالخورده باعث برکت و افزایش رحمت و نعمتهای الهی است.»

  سالمندان با عمری تلاش و تجربه به مرحله ای رسیده اند که نیازمند احترام و محبت هستند. تکریم آنها مصداق تعظیم شعائر اسلامی و موجب تحکیم ارزش ها و روابط اجتماعی است. یعنی درست همانطور که فرزندان در سطوح مختلف سنی نیازهای روحی متفاوتی دارند و والدین و مربیان در راستای تربیت و باروری استعدادهای آنها باید از شیوه های رفتاری صحیح استفاده کنند، بزرگسالان نیز نیازمند قدردانی و سپاسگزاری از زحمات گذشته خود از سوی فرزندان اطرافیان می باشند.

  در مکتب اسلام، سالخوردگان و سالمندان از موقعیت و جایگاه ویژه ای برخوردارندچنانکه در روایات ما آمده است:

  1) در مورد ارزش معنوی ـ اجتماعی آنان :

  رسول خدا(صلی الله علیه و آله) می فرماید: «وجود پیران سالخورده باعث برکت و افزایش رحمت و نعمتهای الهی است.»(نهج الفصاحه،ص222،کلمه ی 1110)

  2) در مورد چگونگی رفتار با آنان:

  الف : پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «إنَّ مِن إجلالِی تَوقِیرَ الشَّیخِ مِن اُمَّتی؛ احترام به سالخورده امّت من، احترام نهادن به من است.»(منتخب میزان الحکمه)

  ب: در جایی دیگر می فرمایند(صلی الله علیه و آله): «إنَّ مِن تَعظیمِ جَلالِ‏اللّه عز و جل کَرامَهَ ذی الشَّیبهِ ، وحامِلِ القُرآنِ ، والإمامِ العادِلِ ؛ احترام نـهادن بـه ریـش سـفید و قـرآن دان و پیشوای دادگر ، بزرگداشت جلال و شکوه خداوند عز و جل است .»(منتخب میزان الحکمه،ح 384)

  ج: حضرت می فرمایند(صلی الله علیه و آله): «من اجلال الله اجلال ذی شیبه المسلم؛ بزرگداشت و گرامیداشت سالخورده مسلمان، بزرگداشت خداست»(کافی،ج2،ص165)

  د: امام صادق (علیه‏السلام) می فرمایند : «َ ظِّمُوا کِبارَکُم وصِلُوا أرحامَکُم؛ بزرگسالان خود را احترام کنید و صله ارحام به جای آورید .»(الکافی،ج2، ص165)

  3) جایگاه کسی که به سالمندان احترام نمی گذارد:

  امام صادق علیه‏السلام: «لیسَ مِنّا مَن لَم یُوَقِّرْ کبیرَنا ویَرحَمْ صَغِیرَنا ؛ از ما نیست کسی که به بزرگسالان ما حرمت ننهد و با خردسالانمان مهربان نباشد .» (میزان الحکمه،ج2،ص106،ح10084)

  4) حقوق سالمندان:

  از امام سجاد(علیه السلام) روایت شده که فرمود: «و اما حق الکبیر فان حقه توقیر سنه و اجلال اسلامه اذا کان من اهل الفضل فی الاسلام بتقدیمه فیه و ترک مقابلته عندالخصام و لاتسبقه الی طریق و لاتومه فی طریق و لا تستجهله و ان جهل علیک تحملت و اکرمته بحق اسلامه مع سنه فانما حق السن بقدر الاسلام و لاقوه الا بالله.» (رساله حقوق امام سجاد(علیه السلام)، حق شماره43)

  ترجمه :

  1. حق سالخورده این است که حرمت پیریش را بداری.

  2. اگر سوابق فضیلت در اسلام دارد؛ تجلیلش کنی.

  3. او را مقدم بداری.

  4. در اختلافات( خصمانه) با او روبرو نشوی.

  5. در راه رفتن؛ بر او سبقت نگیری.پیشاپیش او راه نروی .

  6. نادانش نشماری .

  7. اگر رفتار جاهلانه ای کرد تحمل کنی .

  8. به مقتضای سوابق مسلمانی و سالمندی احترامش کنی که حق سن و سال نیز چون حق اسلام است.

  5) پاداش اخروی کسی که حقوق سالخوردگان را مراعات می کند:

  قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): «مَنْ عَرَفَ فَضْلَ شَیْخٍ کَبِیرٍ فَوَقَّرَهُ لِسِنِّهِ آمَنَهُ اللَّهُ مِنْ فَزَعِ یَوْمِ الْقِیَامَهِ وَ قَالَ مِنْ تَعْظِیمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِجْلَالُ ذِی الشَّیْبَهِ الْمُؤْمِنِ ؛ کسی که فضیلت سالخوردگان و پیران را در یابد و به خاطر سِنش او را احترام کند؛ خداوند او را از عذاب روز قیامت در امان می دارد و ...» (بحارالأنوار، ج72 ، ص137 ، بابِ رحم الصغیر و توقیر الکبیر)

  با توجه به آیاتی از قرآن کریم، که توصیه ی فراوان بر احترام گذاشتن به والدین می کند، می توان این نتیجه را گرفت که رعایت حقوق و احترام نهادن به والدینی(هم چنین پدر بزرگ و مادر بزرگ) که سالخورده می باشند؛ باید به صورت مضاعف، مورد توجه واقع شود. و در واقع، و از دو حیث احترام آنان بر ما واجب است؛ یک: به خاطر حق پدر و مادری ، و دو: به خاطر سن و سال.

  از جمله ی آن ، این آیه ی کریمه می باشد، که می فرماید: « ... که هیچ کس را جز او نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید اگر هر دو یا یکی (از آنها به پیری برسند که موجب رنج و زحمت باشند) زنهار کلمه ای که رنجیده خاطر شوند مگو و کمترین آزار به آنان مرسان و با ایشان با احترام و بزرگوارانه سخن بگو» (اسراء : 23)

  تکریم سالمندان در نگاه قرآن و پیامبر اکرم (ص)

  

  وَ قضی رَبُّکَ الّا تَعبُدوا اِلّا اِیّاهُ وَ بِالوالِدَینِ اِحساناً اِمّا یَبلُغَنَّ عِندَکَ الکِبَرَ اَحَدُهُما

  اَو کِلاهُما فَلاتَقُل لَهُما اُفٍّ وَ لا تَنهَرهُما وَ قُل لَهُما قَولاً کَریماً

  حکم پروردگار تو اینست که مردم جز خدای یگانه هیچکس و هیچ چیز را نپرستند ، و نسبت به والدین خود نیکوکار و محسن باشند ، و اگر هر دو یا یکی از آنها پیر و سالخورده شدند از زحمت نگاهداری و حمایتشان شانه خالی نکنند ، و کلمه «اُف» که کوچکترین کلمه تلخ و ملال آور است به آنها نگویند و آزارشان ننمایند ، مراقب باشند که همواره با آنان مودّب سخن بگویند و گفتارشان آمیخته به تکریم و احترام باشد .

  

  سوره 17 آیه 23

  

  پیر در میان خانواده خود ، مانند پیامبر در میان امت خویش است .

  

  پیامبر اعظم - نهج الفصاحه - حدیث 883

  

  

  وجود پیران سالخورده بین شما ، باعث افزایش فیض خداوند و گسترش نعمتهای الهی است .

  

  رسول اکرم ( درود خداوند بر او و خاندان پاکش باد )

  در پایان جلسه با نثار صلواتی پایان یافت.

 

---