منابع طبیعی و طبیعت مجموعه‌ای از مواهب و ثروت‌های خدادادی (آب، گیاهان، حیات وحش، آبزیان) است که انسان با افزایش سطح دانش و در راستای افزایش جمعیت و دستیابی به منابع بیشتر و افزایش درآمد ملی به بهره‌برداری از آن روی آورده است. حفاظت، احیاء، اصلاح و بهره‌برداری بهینه از مراتع در قالب مدیریتی صحیح و کارآمد و در راستای توسعه پایدار ضرورت دارد که تنها از طریق مهندسی طبیعت میسر است. در دانش مرتع و آبخیزداری، مدیریت و بهره‌برداری از منابع آبخیز (آب، خاک، گیاه و بهره‌برداران) با هدف افزایش رفاه آبخیزنشینان و حفظ تعادل اکوسیستم انجام می‌شود. کاهش یا از دست رفتن توان تولید بیولوژی یا اقتصادی اراضی کشاورزی، مرتع و جنگل ناشی از بهره‌برداری از سرزمین را تخریب سرزمین تعریف می‌کنند، که تغذیه سفره آبهای زیرزمینی، افزایش تولید محصول، کنترل سیلاب و فرسایش، حفظ و احیاء آبخیزهای بحرانی، بهره‌برداری مناسب و درست از منابع طبیعی و کشاورزی آبخیزها، مهندسی رودخانه، کنترل حرکت‌های توده‌ای و تقویت پوشش گیاهی از فعالیت‌های مدیریت آبخیز و کاهش تخریب اراضی است.
با توجه به اهمیت مراتع در دامداری و اقتصاد کشور و تامین موادغذائی دام وتولیدات دامی و پروتئین و از طرفی جلوگیری از فرسایش آبی و پرشدن مخازن سدها، کنترل سیلاب، حرکت‌های توده‌ای، وقوع بهمن، احیاء اکوسیستم رودخانه و فعالیت‌های مهندسی رودخانه، تثبیت شن‌های روان و جلوگیری از خسارات پدیده‌های مذکور، لازم است متخصصین در این زمینه باید بتوانند با برنامه‌ریزی صحیح و نظارت بر حسن اجرای آنها و آموزش در جهت اصلاح و توسعه مراتع جلوگیری از فرسایش و حفاظت آب و خاک اقدام نمایند. فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند در زمینه‌هایی هم‌چون کارشناس ادارت فنی مراتع، آبخیزداری و حفاظت خاک در سازمان جنگل‌ها و مراتع (وزارت جهاد کشاورزی) و وزارت نیرو، مربی رشته منابع طبیعی در دبیرستان‌های کشاورزی و موسسات آموزشی مربوطه، مهندس اجرا در مراکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام، کارشناس اداره منابع طبیعی در ارزیابی اراضی، همکاری در تهیه مطالعات و طرح‌های جامع مرتعداری و آبخیزداری با شرکت‌های دولتی و خصوصی مشغول گردند. گرایش‌های اختصاصی رشته مهندسی طبیعت شامل (مدیریت مرتع، اصلاح و احیاء مرتع)، آبخیزداری گرایش‌های فرعی (مدیریت مناطق بیابانی، هواشناسی کشاورزی، مهندسی سوانح طبیعی، سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور) هستند.