امام باقر علیه السلام می‌فرمایند:  

دعا بعد از نماز ، از نماز مستحبی بهتر است.

 

امیر مؤمنان حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:

 

در ماه مبارک رمضان بسیار دعا کنید و رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم می‌فرمایند: دعا در ماه رمضان مقبول است.

 

جلسه حلقه صالحین شهید پوررحیمی در مورخ 23/04/93 رأس ساعت 12 با تلاوت آیاتی چند از کلام‌ا.. مجید توسط برادر حسن‌زاده در دانشکده علوم‌انسانی برگزار گردید در این جلسه که به خاطر واقع شدن در ماه مبارک رمضان که یکی از ماههای توصیه شده برای دعا می‌باشد، به بررسی راههای استجابت دعا در این ماه و سایر روزهای سال پرداخته شد. همکاران در ارتباط با موضوع جلسه یکایک به بیان نظرات خود پرداخته و با استناد به احادیث موجود برای بهره‌گیری هرچه بهتر همکاران نکاتی را اشاره نمودند. که به پاره ای از آن در ذیل اشاره می‌شود:

 

مفهوم دعا

 

 دعا به معنی «خواندن» است، خواندنی که به صورت نیایش و سرود و ستایش، یا خواستن و طلب و درخواست مَدَد و نصرت و یاوری.

 

زمان های دعا به دو نوع تقسیم می‌شوند:

 

1. زمان های نامتعین و نسبی که در هر ساعت از شبانه‌ روز می تواند پیش بیاید و بستگی به اعمال خود شخص یا حوادث پیرامون دارد.

 

2. زمان های متعین و خاص که از طرف شارع معین شده است.

 

1.زمان های نامتعین

 

 
• بعد از نماز: بهترین وسیله تقرّب به خدا، نماز است که پیامبر آن را "معراج مؤمن" نامیده است و این از بهترین اوقات دعاست.
 
• هنگام قرائت قرآن:
 
• دعا قبل از بلا: امام صادق علیه السلام می‌فرمایند:کسی که قبل از نزول بلا دعا کند، هنگام بلا دعایش مستجاب می‌شود و به آسمان می‌رود و ملائکه گویند این صدا آشناست و کسی که قبل از گرفتاری و بلا دعا نکند، دعایش هنگام بلا مستجاب نمی‌شود و ملائکه گویند این صدا را نمی شناسیم.
 

 

 

 

2.زمان های متعین

 

 
• چهار وقت روز: امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: دعا در چهار وقت به اجابت می‌رسد: قبل از اذان صبح، بعد از طلوع فجر، بعدازظهر و بعد از مغرب.
 
• روز جمعه: حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند: روز جمعه بر درگاه خدا تضرّع و بسیار دعا کنید و از خداوند طلب بخشش و رحمت کنید. خداوند در این روز دعای هر مؤمنی را اجابت می‌کند.
 
• شب عید قربان و اول ماه رجب
 
• روز عرفه: امام سجّاد علیه السلام می‌فرمایند:عصر روز عرفه خداوند ملائک را به آسمان دنیا نازل می‌کند و به آنان می‌فرماید: به بندگانم نگاه کنید که با سختی و زحمت به سوی من آمده اند و به آنان پیام فرستاده ام که مرا بخوانید و از من درخواست کنید من شما ملائک را شاهد می‌گیرم که همین امروز دعای آنان را اجابت کنم.
 
• نیمه شعبان
 
• شب عید فطر: از امام رضا علیه السلام روایت است : در سه شب روزی ها و مرگ ها و مقدّرات یک سال تقسیم می‌شود. شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، نیمه شعبان و شب عید فطر.
 
• ماه مبارک رمضان
 

 

شب قدر: امام باقر علیه السلام می‌فرمایند: در شب قدر همه مسائل مربوط به یکسال تا شب قدر دیگر مقدّر می‌شود. مسائلی همچون خیر و شر، طاعت و معصیت، ولادت و مرگ یا رزق و روزی.

 

 
•  
 

 

شرایط استجابت دعا

 

1- ارتباط مداوم با خدا در هر حال

 

2- دعا باید از صمیم قلب باشد

 

3- اعتماد به خدا و اطمینان به اجابت او

 

4- قطع امید از غیر خدا و امید و اطمینان به خداوند

 

5- دعا باید با حالت تضرع و دلی شکسته باشد

 

6- مکان دعا

 

7- زمان دعا

 

8- غسل توبه فراموش نشود

 

موانع استجابت دعا

 

امام علی(علیه السلام) می‌فرماید: «المعصیه تمنع الاجابه؛گناه مانع اجابت دعا است». گناهان سه نوع تأثیر منفی در دعا می‌گذارند:

 

1-  لذت دعا و مناجات را سلب می‌کنند.

 

2-  مانع استجابت دعا می‌شوند.

 

3- توفیق دعا کردن یا شرکت نمودن در مجالس دعا را از انسان سلب می‌کنند.

 

آیا دلیلی بر التماس دعای افراد از یکدیگر داریم؟در میان مردم متعارف و مرسوم است که، همه از یکدیگر التماس دعا دارند، که البته منشأ این امر می تواند به دو دلیل باز گردد:

 

۱. دلیل نقلی برخی از روایات ، دعا و نفرین چند دسته از افراد مستجاب است و برگشت ندارد؛ و نیز در این احادیث سفارش شده است :

 

اول : به مقام و منزلت این گونه افراد پی ببریم .

 

دوم : آنان را در جامعه بشناسانیم ، و مورد تجلیل و تکریم قرار بدهیم .

 

سوم : سعی کنیم عوامل و اسباب رضایت و خشنودیشان را فراهم نماییم ، تا درباره ی سعادت و خوشبختی ما در دنیا و آخرت دعا کنند.

 

چهارم : تلاش و کوشش نماییم عوامل دلزدگی و آزرده خاطر شدن این عزیزان و اولیای خدا را از خود و جامعه بزداییم ، تا درباره ی ما نفرین نکنند.

 

پنجم : سزاوار و شایسته است از این بزرگواران بخواهیم تا درباره ی ما دعا کنند.

 

در حدیثی خداوند به حضرت موسی فرمود: دعا کن، با زبانی که گناه من نکرده باشی . چنان که در برخی از روایات به این مطلب اشاره شده است؛ به عنوان مثال ، درباره ی بیمار هنگام عیادت ، و شخص محتاج و نیازمند هنگام صدقه دادن ، دستور شرعی داریم که از وی التماس دعا کنیم ؛ زیرا دعای وی مستجاب است. (بحار، ج ۹۳ - ۳۵۷، ح ۱۱)

 

دلیل عقلی: چون دعا کردن دیگری درباره ی انسان به خودی خود از نظر شرع ، عملی مستحب و مفید است ، و خواهش کار سودمند و نافع هم محتاج به دستور شرعی خاص نیست ؛ بر همین اساس ، پس از درخواست شخص سائل ، دعا کردن در حق او به عنوان قضای حاجت مؤمن مستحب خواهد بود.

 

آیا مؤمن باید در حق برادر مؤ منش دعا کند؟ چرا؟

 

از جمله حقوقی که برادران دینی نسبت به هم دارند دعا کردن در حق همدیگر است ؛ و این دعا کردن دارای ثمرات و برکات زیادیست؛ اول ، برای دعا کننده ، دوم ، برای دعا شنونده . از جمله آن فواید، می تواند موارد ذیل باشد:

 

۱. خداوند دعای دعا کننده و دعا شنونده را اجابت می کند.

 

۲. روزی را فراوان می سازد و از ناخوشی و بدی جلوگیری می کند.

 

۳. احساس مسئولیت نسبت به برادر دینی ؛ کلکم راع و کلکهم مسئول عن رعیته .

 

۴. جذب قلوب و ایجاد محبت .

 

۵. شفاعت کردن دعا شونده برای دعا کننده در روز قیامت .

 

۶. دعا کردن ملائکه در حق او.

 

در پایان، جلسه با نثار صلواتی خاتمه پذیرفت.