بسم الله الرحمن الرحیم

  چکیده مباحث دومین نشست تخصصی استادان دانشگاه محقق اردبیلی

  « بررسی مشکلات و آسیبهای روحی و روانی دانشجویان » 

شهریور ماه سال هشتاد و هفت 

• حجه الاسلام اکبری جدی مسئول نهاد نمایندگی :

  - طی پژوهشهای انجام یافته 20 عامل بروز مشکلات رفتاری دانشجویان گزارش شده است از جمله آنها می‌توان به:

  اضطراب، افسردگی و مشکلات ارتباطی و رفتاری اشاره کرد که از عوامل آن می‌توان به وضعیت فرهنگی، اجتماعی و پراکندگی جمعیتی (غیربومی بودن دانشجویان) و به تبع آن به مسئله خوابگاه اشاره کرد:

  راهکارها:

  1- بومی‌سازی دانشجویان               2- استانداردسازی خوابگاه‌های دانشجوئی

  3- تقویت مشاوره‌های دانشجوئی      4- تلاش در جهت عملیاتی کردن پیشنهادهای سازنده.

• دکتر محمد نریمانی (دکترای روانشناسی):

  - نتیجه چهار سمینار برگزار شده در این زمینه عوامل زیر را در بروز مشکلات دخیل می‌داند (بطور فشرده):

  1- استرس و اضطراب امتحانی           2- افسردگی (حداقل 25% از دانشجویان)            3- اعتیاد               4- مسئله اشتغال و نگرانی از آینده
5- موضوع ازدواج دانشجویی                 6- خشم و عصبانیت و خشونت                          7 - حواس‌پرتی دانشجویان در کلاس

  راههای پیشگیری:

  الف) تقویت راههای ترغیب دانشجویان به ادامه تحصیل از جمله لحاظ نمودن تأثیر محیط فیزیکی دانشگاه (کلاس، کتابخانه، خوابگاه و . . . ) بر رفتار دانشجو.

  ب) افزایش و تقویت کلاسهای آموزش بهداشت روانی دانشجویان.

  ج) افزایش خدمات مشاوره قبل از ازدواج (نتیجه بعضی از تحقیقات تقلیل 20% آمار طلاق با استفاده مناسب از این مشاوره‌ها بوده است).

  د) آموزش مهارتهای خود کارآمدی، خود تقویتی و هوش هیجانی دانشجویان.

  ذ) تشکیل پرونده‌ بهداشتی همه دانشجویان.

  ر) انجام تحقیقات سالانه و تعیین متغیرهای سلامت روانی دانشجویان.

  ز) ایجاد انگیزش آموزشی و تحصیلی و تقلیل افت آموزشی.

  س) تقویت رشد اجتماعی و حمایتهای اجتماعی.

  ش) رشد باورهای دینی و اخلاقی و درونی کردن کنترلها.

  ص) مشارکت دانشجویان در تنظیم برنامه امتحانی.

  ض) تقلیل ابهامات ذهنی دانشجویان و تقویت ابهام‌پذیری آنها.

  ط) استفاده از قالب نوشتار در حوادث فشارزا بصورت مسابقه.

• دکتر عادل زاهد (مدیریت آموزشی) :

  مشکلات دانشجوئی از زبان آمارها :

  - 70/91% میزان بهره‌مندی از باورهای دینی درحد متوسط.

  - 5/13% از دانشجویان به درجاتی از مشکلات روحی رنج می‌برند.

  - بین حمایت اجتماعی و سلامت روانی همبستگی معنی‌داری وجود دارد (29%).

  - دانشجویان پسردرمقایسه با دختران بیشتر در معرض خطر مصرف مواد مخدر قرار دارند.

  - دانشجویان علوم تجربی و مکانیک 07/2 کمتر از سایرین در معرض خطر قرار دارند.

  - از 67% جوانان 60% در معرض خطرها قرار دارند (تحقیق سازمان ملی جوانان).

  - 7/45% از اهداف و آیندشان نگران‌اند.

  - طرفداران فمنیستها بیشتر درصدد شیوع سیگار در بین دختران می‌باشند.

  - اکثر پاسخ‌دهندگان نمی‌‌دانستند آدم خوب یا بد کیست و پول و پارتی را عامل ضایع شدن حقوق خود می‌دانند (نتیجه پیمایش کشوری).

  - خودکشی دومین علت مرگ دانشجویان 8% فکر صدمه زدن به خود را داشته‌اند (دانشجویان هنر بیشتر و تجربی کمتر و سایرین درصد یکسان بوده‌اند).

  · دکتر صلاحی (معاونت فرهنگی دانشجوئی):

  - ملزم بودن دانشگاهها به اجرای طرح سلامت روانی و جسمی دانشجویان از طرف وزارت متبوعه (دانشگاه محقق اردبیلی جزو چهار دانشگاهی است که آنالیزم روانی دانشجویان را انجام داده است).

  - کمتر از 25% از دانشجویان را تحت پوشش خوابگاهی داریم.

  - در یک تحقیق روی ورودی‌های 86 (500 نفر) از نظر سلامت روانی پائین و متوسط بوده‌اند.

  - مسائل مالی از جمله مشکلات مهم دانشجوئی است.

  - عمده عامل خودکشی‌ها مسائل خانوادگی بوده نه خوابگاهی.

  - تشکیل شورای برنامه‌ریزی مشاوره‌ای در دانشگاه‌.

  - لزوم تقویت انجمنهای علمی و درگیری دانشجویان با مسائل علمی.

  - ترس از برچسب خوردن مانع از شرکت در کلاسهای خاص (مثل اعتیاد و . . . ) می‌شود.

  - تقویت و گسترش ورزشهای همگانی.

  · دکتر عزیز حبیبی (رئیس دانشگاه):

  راهکارهای حل مشکلات دانشجوئی:

  الف) تکالیف خانواده‌ها برای جلوگیری از مشکلات رشد و تقویت شخصیت جوانان.

  ب) تکالیف نهادهای بالاسری حل مشکلات انتخاب رشته‌ها، محل تحصیل، بومی‌سازی و حل مسئله اشتغال و ازدواج.

  ج) تکالیف دانشگاه‌ها:

  1- گسترش ارتباط دوستانه و رو در رو با دانشجویان در همه سطوح مدیریتی.

  2- تشکیل دفتر مداخله در بحران.

  3- ایجاد صندوق همیاری مالی اساتید برای حمایت از دانشجویان.

  4- برخورد مناسب با دانشجویان وقتی که نمرات کمتری می‌گیرند.

  5- ایجاد فضاهای فرهنگی و ورزشی.

  · مرتضی ابراهیمی(عضو گروه معارف اسلامی دانشگاه):

  علل مشکلات:

  1- نداشتن هدف از تحصیل و انتخاب رشته.

  2- مواجه شدن با تعارض رفتاری اساتید مختلف.

  3- عدم اطلاع کافی از مسائل آموزشی و مقررات دانشگاهی.

  4- قرار گرفتن در فضای جدید و مبهم بودن محیط تحصیلی.

  راهکارها:

  1- شناسائی آسیبها.

  2- دم‌دست بودن مشاورین و تناسب مشاوره‌ها با نیازها و تقویت اطلاعات و مهارتهای مشاورین.

  3- کمک از اولیاء در موارد خاص.

  4- طرح غیرمستقیم بعضی از مشکلات در کلاسها.

  5- تهیه جزوه‌های مختلف از افراد موفق در موقعیتهای مختلف.

  · سرکار خانم دکتر میکائیلی (مدیر گروه معارف اسلامی):

  - توجه به بازخوردهای این گونه جلسات.

  - توجه به مسائل ریشه‌ای در ایجاد مشکلات دانشجوئی که نوعاً مربوط به قبل از دوران دانشجوئی می‌باشد.

  - استفاده از یونیفرم دانشگاهی مثل کشور ژاپن (در راستای تقلیل هنجارشکنی‌ها در بحث پوشش).

  (مانتو‌ها امروز مجلسی شده و دور از شأن دانشجو می‌باشد).

  - ایجاد اشتغالهای حین تحصیل (بخاطر نقش فقر در بروز مشکلات).

  - برخورد شدید و مناسب با خاطیان در موارد خاص و ضروری.

  - بیش از 50% دانشجویان: 80% وقت‌مان را اختلاط با غیرهمجنس تشکیل می‌دهد (نتیجه یک تحقیق).

  · دکتر برهانی‌فر (دکترای ریاضی):

  - نقش برجسته و رسالت مهم مدیریت‌های فرهنگی دانشگاه و مرکز مشاوره در قالبهای:

  « آموزشی و اطلاع‌رسانی، پیشگیری و خدمات » .

  - تشکیل جلسات پرسش و پاسخ با مسئولین.

  - برگزاری اردوهای فرهنگی، ورزشی و تفریحی.

  - تسهیل امر ازدواج آگاهانه دانشجوئی.

  - تقویت برنامه‌های فرهنگی و تربیتی دین محور.

  · دکتر سیاهکوهیان (دکترای تربیت‌بدنی):

  - تقویت ورزش همگانی و افزایش تحرک و فعالیتهای بدنی و عدم اختصاص آن به ورزشکاران (چون تعداد اندکی از دانشجویان ورزشکاراند).

  - ایجاد و تقویت ذهنیت: باید به دانشجو و دیگران کمک کنیم.

  - تقویت دین‌باوری و دین‌داری و دین‌مداری.

  - تلاش همه اساتید در راستای تأثیر‌گذاری و انتقال انرژی مثبت به دانشجویان.

  · آقای اصغری نیاری (عضو گروه معارف اسلامی):

  - تقویت ملاکهای خوبی‌ها و بدی‌ها.

  - شناخت و نظارت بر ارتباط بیرون دانشگاهی.

  - تقویت روحیه مشاوره‌پذیری اساتید.

  - توجه به تأثیر زیاد فعالیتهای بصری (مثل فیلم) نسبت به سایر ابزارها در آموزش مسائل فرهنگی و تربیتی.

  - آموزش نحوه برخورد با دانشجویان به کارکنان دانشگاه.

  · آقای فنی‌اصل (مدیریت فرهنگی دانشگاه):

  - توجه به نیازهای روحی دانشجویان.

  - توجه کمتر در کلان مدیریتی جامعه به مشکلات روحی و فرهنگی و معنوی دانشجویان.

  - توجه به اینکه نیازهای مادی و اقتصادی کشور تقدم دارند اما برتر نیستند.

  - معرفی اسلام واقعی به جوانان.

  - برخورد صادقانه با جوانان نه برخوردهای شعار محور (جوانان ما خود صادق‌اند).

  - عدم وجود امنیت لازم در حوزه‌های فکری و اقتصادی جامعه.

  - حفظ مدار بودن آموزش‌ها.

  - پرهیز از کارهای سلبی و پرداختن به کارهای ایجابی.

  - سردرگرمی‌های متعدد خصوصاً در مسائل فرهنگی و جوانان.