انجمن های علمی دانشجویی
***
انجمن علمی دانشجویی امکانی است برای تمرین داوطلبانه فعالیتهای علمی در قالب کارِ گروهی؛ دانشجویان با اهداف علمی و تخصصی گرد هم میآیند و با فعالیت در انجمنهای علمی ضمن ترویج و تعمیق فضای علمی در دانشگاهها، زمینه رشد خود را نیز فراهم میآورند. انجمن علمی ضمن آن که امکانی است برای تعمیق و ترویج علم در فضای دانشگاه، فرصتی برای پیادهسازی آموختهها و مشاهده نتایج آن در عمل نیز هست. بنابراین دور از انتظار نخواهد بود که دانشجوی فعال در انجمنهای علمی را فردی بدانیم که بمراتب نسبت به همکلاسیهای خود توانمندتر و باتجربهتر است؛ توانمندیهایی از جمله:
- مهارت کارِ گروهی
- مهارت تبدیل ایده به عمل
- مهارت ارتباط
- مهارت مدیریت و اجرا
- مهارت تامین هزینههای مالی
- مهارت هماندیشی، آزاداندیشی و تفکر انتقادی
***
چنین توانمندیها و مهارتهایی است که خروجی دانشگاهها را در عمل شایستهتر و توانمندتر میسازد.
***
اما سوالی در اینجا قابل طرح است: عموماً فعالیت دانشجویی به چنین مهارتهایی منجر میشود؛ پس فعالیت در انجمنهای علمی دانشجویی چه تفاوت ویژهای با فعالیت در دیگر مجموعههای داوطلبانه دارد؟
در واقع تفاوت مهم در آن است که تجربه انجمن علمی افراد را در حوزهی تخصصی و زمینه علمی که در آن مشغول به تحصیل هستند، کارآزموده میسازد. به عبارتی، فرد پیش از ورود به دنیای حرفهای خواهد آموخت آنچه را که باید و از این رهگذر نسبت به همدورهایهای خود چند گام جلوتر خواهد بود. بالتبع کارفرمایان و صاحبان صنایع و مشاغل ترجیح میدهند افرادی را به استخدام درآورند که چنین تجربههایی را نیز در چنتهی خود داشته باشند.
انجمن علمی مطلوب انجمنی است که همانند یک سرپل بین دانشگاه و دنیای حرفهای عمل کند. در چنین شرایطی دانشآموختهای مطلوب برای کارفرمایان فردی است که سابقه فعالیت در انجمنهای علمی دانشجویی داشته باشد و نتیجه چنین شرایطی رونق بیش از پیش و اقبال دانشجویان به فعالیت در انجمنهای علمی دانشجویی خواهد شد.
در واقع شاخص موثر بودن و موفق بودن یک انجمن علمی میزان اقبال دانشجو برای فعالیت داوطلبانه در آن انجمن علمی است. این شاخص میزان اثرگذاری فعالیتها و قدرت مدیریت شورای مرکزی انجمن علمی را نیز گواهی میدهد.
اصولا فعالیت در انجمنهای علمی نیز با بیشترین اقبال از سوی دانشجویان مواجه است. مزایایی که در پاراگرافهای پیشین مورد اشاره قرار گرفت در کنار دور بودن فضای انجمنهای علمی از حاشیهها و رویکرد تخصصی و علمی از مزایای جدی انجمنهای علمی است که منجر به اقبال بیش از پیش دانشجویان میشود. همچنین بیشترین تعداد مجوز صادر شده در دانشگاهها برای فعالیتهای دانشجویی به انجمنهای علمی اختصاص دارد. علاوه بر این، انجمنهای علمی نیز سهم عمدهای در فضای علمی دانشگاه ایفا میکنند. در حدود بیست و پنج درصد از فعالیتهای علمی-فرهنگی دانشگاهها توسط انجمنهای علمی برنامهریزی و اجرا میشود.
***
نقش اداره کل فرهنگی و اجتماعی
اداره کل فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم متولی و سیاستگذار در حوزه انجمنهای علمی دانشجویی است. در این زمینه چند برنامه در این اداره کل پیگیری میشود:
- سیاستگذاری از طریق اصلاح و ابلاغ آییننامهها و دستوالعملها
- راهاندازی و حمایت مستقیم اتحادیه انجمنهای علمی دانشجویی
- پایش مستمر و نظارت بر وضعیت انجمنهای علمی دانشجویی در دانشگاهها
- برگزاری جشنوارهها و نشستهای سراسری (و مشخصا جشنواره ملی حرکت)