عنوان برنامه: سمینار فرهنگ شهروندی "منازعه سنت و مدرنیسم"

مکان: مهمانسرای دانشگاه

زمان: 95/01/25 بمدت ۲ ساعت

-

خلاصه ای از برنامه اجرا شده:

به همت انجمن های علمی جغرافیا و برنامه ریزی و تحصیلات تکمیلی مدیریت دانشکده ادبیات و علوم انسانی و با مشارکت انجمن جامعه شناسی ایران و اداره کل اجتماعی و فرهنگی استانداری اردبیل سمینار فرهنگ شهروندی «منازعه سنت و مدرنیسم» در تاریخ 24/01/1395 در مهمان سرای دانشگاه محقق اردبیلی رأس ساعت 11 صبح برگزار گردید.

بعد از تلاوت آیاتی از قرآن کریم ابتدا آقای زینالی به تشریح چهارچوب سمینار پرداخته و مقدمه ای از موضوع را ارائه نمود. ایشان مبدأ موضوع را به یونان باستان و ارسطو منتسب دانسته و سابقه‌ی بحث‌های کلاسیک را بعد از رنسانس دانستند که هم زمان با آن به بحث‌های موجود در دوران ملاصدرا دانشمند مسلمان ایرانی اشاره فرمودند و ایشان را همپای با دانشمندان غرب در عصر رنسانس دانستند. وی مدرنیسم را مترادف با نوگرایی و دگرگونی دانسته اند که موجب ایجاد تحولات و دگرگونی‌هایی در علوم و دانش‌های موجود در جهان شده است. همچنین وی افزود سنت و فرهنگ را جزء بارز زندگی انسانی در دوران قبل از مدرنیسم دانستند و اعلام داشتند که مدرنیسم طلایه‌دار تغییر و تحول در سنت و فرهنگ شده است.

بعد از ایشان جناب آقای دکتر فنی اصل بیانات خویش را با حدیثی از پیامبر گرامی اسلام در ارتباط با اهمیت علم و عالم شروع کردند. ایشان پس از خوش آمد گویی به دانشجویان و حضار به اهمیت نشست‌های این چنینی اشاره کرده و مدرک گرایی در دانشگاه ها را آفت علم دانسته و بر اهمیت تفکرات ناب در دانشگاه و لزوم توجه به آن صحه گذاشتند. ایشان به اهمیت و لزوم فعالیت‌ها و طلایه‌دار بودن دانشکده‌ی ادبیات در این حوزه اشاره نموده و بیان داشتند که فعالیت انجمن‌های علمی طی سال گذشته 700 درصد افزایش یافته است. همچنین ابراز امیدواری کردند که

فعالیت‌ها و نشست‌های این‌چنینی افزایش یافته و به اصلاح بیشتر جامعه و اعتلای دانشجویان بینجامد. ایشان با تشکر از اساتید و دانشجویان بیانات خود را به پایان رساندند.

بعد از آقای دکتر فنی اصل، جناب آقای دکتر حبیب ابراهیم پور ضمن تشکر از حضار و نماینده‌ی امور اجتماعی استانداری اردبیل به اهمیت موضوع سمینار اشاره فرمودند. ایشان به فعالیت‌های گسترده‌ی انجمن‌ها در شبکه های اجتماعی و در سطح دانشگاه اشاره فرموده و انجمن‌های جغرافیا و برنامه ریزی و مدیریت را به عنوان بانی سمینار دانسته و اعلام داشتند که به دلیل اهمیت موضوع از بعد مدیریتی و رسالت برنامه ریزی شهری این دو انجمن متولی برگزاری این برنامه شدند. ایشان به تشریح شاخصه های شهروندی پرداختند و فداکاری، هم یاری و رادمردی را جزء فرهنگ شهروندی ایران زمین دانسته و اعلام داشتند که مدنیت می‌تواند به تعامل و همیاری شهروندان انجامیده و به اعتلای جامعه کمک نماید. ایشان نقطه‌ی مقابل شهروند و شهروندی را حکمران و حکمروایی فرمودند و حکمروایی مطلوب را جزء جدایی ناپذیر جوامع دانسته و بر اهمیت آن صحه گذاشتند.

بعد از اتمام سخنان جناب آقای دکتر ابراهیم پور، جناب آقای حسین بشیری با موضوع کنش شهروندی به ایراد سخنرانی پرداختند. ایشان کنش را رفتار ارادی دانسته و آن را امری غریزی دانستند؛ و کنش شهروندی را مفهوم اساسی جوامع دانسته و به ارائه‌ی تعریفی از کنش شهروندی مبادرت ورزیدند. ایشان اعلام داشتند که نه شهروندان ما هنوز به سطح شهروندی رسیده اند و نه دولت به ارائه‌ی آموزش لازم پرداخته است. ایشان کنش شهروندی را موضوعی چندجانبه اعلام داشته و مشارکت دوستی و تعامل در کنش شهروندی را موضوعی مهم دانسته و خشونت را معضل کنش شهروندی اشاره کرده و اعلام کردند که بدون تعامل مسالمت آمیز نمی‌توان از کنش شهروندی مطلوب صحبت به میان آورد. همچنین به اهمیت محیط زیست در بحث کنش شهروندی اشاره نموده و مسئولیت پذیری و مسئولیت دوستی را یکی از ملزومات شهروندی دانستند؛ و بر اهمیت آموزش در بحث شهروندی اشاره فرموده و هویت‌های متفاوت را بحثی فرعی نسبت به انسانیت در موضوع کنش شهروندی دانستند و ارزش انسانیت را بالاتر از رنگ و زبان و قومیت و ... دانسته و به اهمیت حقوق شهروندی اشاره کردند.

بعد از فرمایشات جناب آقای بشیری، آقای مهریار گل زاده در ارتباط با موضوع نقش مهاجران در فرهنگ شهر نشینی به ایراد سخنرانی پرداختند. ایشان نگرش‌های موجود در ارتباط با موضوعات مختلف امور شهری را (مثلاً نگرش به مبلمان شهری، فضای سبز و ...) یکی از ملزومات شهروندی دانستند؛ و شهروندی را کل قواعد و مقرراتی دانستند که به عنوان الزامات زندگی شهری برشمردند. ایشان از نظر دورکیم در ارتباط با فردگرایی اخلاقی استفاده کرده و بیان داشتند که با فرهنگ سازی می‌توان به کمک شهروندان و جامعه‌ی شهری آمد تا در این عرصه با اعتلای فردگرایی اخلاقی در بین شهروندان بتوان بی تفاوتی شهروندان را نسبت به امور شهر از بین برد. ایشان به بیان موضوعاتی از قبیل نقش مهاجرت و مهاجران در فرهنگ شهروندی، خود دیدبانی، از خود بیگانگی و ارتباطات، جدایی گزینی اکولوژیکی و آموزش قواعد شهروندی از نظریه‌پردازانی از قبیل لوئیز ورث، میشل فوکو اولتن و جورج زیمیل اشاره فرموده و در نهایت با این موضوع بیانات خود را به پایان رساندند که سنت می‌تواند به عنوان عاملی در مدرن کردن جوامع محسوب شود و می‌توان از فرهنگ‌های سنتی قبایل خودمان در مدرن شدن خود استفاده کرد.

بعد از ایشان جناب آقای دکتر خالق خواه به تشریح مؤلفه های مدرنیسم پرداخته و سنت و مدرنیته را همواره در منازعه با یکدیگر دانسته و به احترام متقابل، فردگرایی، خروج از سنت، انسان گرایی، اخلاق جهانی (یکدستی اخلاق در مدرنیسم)، آزادی صرف (بدون قید و شرط در مدرنیسم) به عنوان مولفه های مدرنیسم اشاره نموده و نقطه مقابل آن‌ها را مربوط به سنت دانستند. ایشان به تحولات جامعه در حوزه مدرن پرداخته و جامعه ایران را دور از مدرنیسم دانسته و اعلام داشتند که جامعه ای که مدرنیسم را تجربه نکرده باشد، نمی تواند به پست مدرن وارد شود.

جناب آقای دکتر ارسطو یاری حصار سخنران بعدی نشست فرهنگ شهروندی بودند. ایشان در اول بیانات خود موضوع وارد شدن به پست مدرنیسم از طریق گذر از مدرنیسم را نقض فرموده و این موضوعات را بحث‌هایی متفاوت و جدا از یکدیگر دانستند. ایشان ضمن اشاره به سبک زندگی در شهرها به لزوم توجه به فرهنگ و فرهنگ سازی در امور شهروندی پرداخته و سؤالاتی در حیطه‌ی عدم موفقیت فرهنگ سازی در ایران را طرح کردند و دلیل آن را عدم توجه به فرهنگ موجود (سنتی) دانسته و موفقیت در این امر را در لزوم توجه به فرهنگ سنتی دانستند. ایشان در بیانات خود سنت و مدرنیته و تقابل آن‌ها را رد کرده و اعلام داشتند که سنت و مدرنیته می‌تواند به صورت مسالمت آمیز در کنار هم و در تعامل با هم زیستی کنند. ایشان در دلیل گفته های خویش به پیشرفت ژاپن به عنوان کشوری آسیایی ضمن نگه داشت فرهنگ‌های سنتی خود اشاره فرمودند. ایشان در مورد ایران و برنامه ریزی در آن اعلام داشتند که پایه های برنامه ریزی در ایران مبتنی بر مدرنیسم بوده و درون زا نبودن این برنامه های توسعه را یکی از آسیب‌های آن اعلام داشته و لزوم توسعه را در درون زا بودن برنامه های توسعه دانستند. ایشان ضمن اشاره به تحولات سریع در ایران (پیاده سازی مدرنیسم در 50 سال در مقابل 500 سال در اروپا) مدرنیسم در ایران به سطحی نگری حکومت‌ها در مدرن کردن ایران پرداختند و اعلام داشتند که در ایران به جای توجه به لزوم تلاش در تغییر نگرش‌ها به تغییر ظواهر پرداختند که می‌تواند مشکلات بغرنجی ایجاد کند.

بعد از دکتر یاری جناب آقای دکتر محمدی به ایراد سخنرانی پرداختند. ایشان فرمودند:مهاجرت و مهاجران را نباید معضل شهروندی و تعارض با فرهنگ شهروندی دانست، چرا که مثال‌های ملموسی وجود دارد که مهاجران در بیشتر مواقع با فرهنگ‌تر از آن شهروندانی هستند که بر بسته شهرنشینی خود غره می‌شوند.

ایشان به وندالیسم در شهر پرداخته و دلیل وجود آن را در عدم وجود آموزش شهروندی دانستند.

برنامه ریزی محله ای – آموزش فرهنگی در سطح محلات – آموزش فرهنگ شهروندی در مدارس – ریشه یابی مسایل و مشکلات موجود در امر شهروندی – لزوم اضافه کردن واحد درسی آموزش شهروندی در دانشگاه ها – لزوم استفاده از قابلیت رشته های دانشگاهی و استفاده از آن‌ها در مدیریت شهر و آموزش شهروندی و لزوم استفاده از رسانه ها در جهت آموزش شهروندان

در بخش پایانی جلسه تعدادی از حضار سؤالاتی را در ارتباط با موارد ارائه شده مطرح نمودند که توسط اساتید حاضر پاسخ داده شد.

***

***

***